Göttinger Predigten im Internet

Predigt an’ Ostermondag - 12. April 2004
Predigttext: Ut Paulus sien 1. Breef an de Korinthers 15, 12 – 20

Gott, de immer dor west hett un dorwesen will för all Tieden, de mag ok nu ganz dicht bi uns wesen un uns sien Free schenken, dat wi höörn un verstahn. Amen.

„Wat fiern de Christen eegens so för Festen?“ hett een türkisch Vader sien Jung fraggt, de in Düütschland studeern dä. „Fiern se viellicht ok’n Bairam, een Zuckerfest nah de Fastenmaand?“ De Jung muss’n Settje överleggen, man denn sä he: „Ja, ik glööv woll. In’t Föhrjohr koopen se Schokoladeneier un Zuckerhasen. Se versteeken hör in’t Tuun un laaten hör Kinner de soeken. Se hangen ok Höhnereier in’t Fenster un an Tacken un beden hör an.“

As ik disse Geschicht höören dä, leeve Gemeen, hebb ik mi erst rein’n bietjet verfehrt. Hett de türkisch Jung nich recht? Ostern – ja, dat sünd geele Osterglocken in’t Vaas un Osternüsten in’t Tuun, - dat is’n mojen langen Spazeergang un ’n lecker Eeten un ’n heel Dort Schlickeree. Wat denken sük de Minschen eegens bi dit Fest? Wat kriegen uns Kinner van Ostern to weeten? Dat de Osterhaas kummt un buntfarvt Eier brengt?

Ostern – woort de seggt - is dat Hauptfest van uns christlich Kark. Full mussen se wesen, uns Gott’sdeensten, fuller as Wiehnachten. Man dat sünd meestens bloot’n poor Handvull, de nich dat Osterfröhstück mit hör Familie de Gang nah’t Kark vörtrecken.
Genau dor leggt Paulus sien Finger up mit dat, wat he in uns Predigttext van vandaag seggt: Wenn wi de Hauptsaak van Ostern vergeeten, seggt he, denn köönen wi inpacken, denn is uns Predigen, uns Glööven, ja, denn is uns ganze Leven nix weert.
Höörn wi erst mal up dat, wat he de Christen in de junge Gemeen in Korinth, de he sülmst mal gründt’ hett, seggt:

12 Van Christus worrt predigt: He is upstahn van de Dooden! Wo koent denn wecken van jo seggen: Dat gifft’t doch gor nich, dat de Dooden we’er upstahnt! 13 Ik will jo wat seggen: Wenn dat kien Upstahn van de Dooden gifft, denn is ok Christus nich upstahn! 14 Wenn obber Christus nich upstahn is, denn bedüddt dat: Uns Preeken döcht nix, un jo Glööven döcht ok nix. 15 Un denn stahnt wi dor as süksen, de loogen hebben in Gott sien Deenst. Wi harrn denn ja tegen Gott betüügt, he harr Christus upwaakt. Man wenn de Dooden neet upstahnt, denn hett he Christus ja ok neet upwaakt. 16 Wenn nämlich de Dooden nich uptstahnt, denn is Christus ok nich upstahn. 17 Wenn aber Christus nich leeven deit, is jo Glööven nix wert; denn sitten ji noch deep in jo Sünden. 18 Ja, denn sünd ok de verloren, de in ‘n Glooben an Christus storben sünd. 19 Wenn wi eenzig un alleen för dit Leven uns Hoopen up Christus setten doont, denn sünd wi mehr to beduuern as all anner Minschen. 20 Man nu steiht dat balkefast: Christus is upstahn van de Dooden – as erste van all de, de stürven sünd.

Wor geiht hum dat um? Worum regt Paulus sük so up? Nu, dat geiht um Ostern un um dat, wat doran eben nich so licht to begriepen is: Upstahn van de Dooden, fraagen de Korinthers, wo sall dat gahn? Dat kann’n ja heel nich glööven, un dat weer ja ok voelst to moij, um wohr to wesen. Good, seggen se, dat mag ja angahn, dat Jesus in irgend’n Ort un Wies wieterleevt. Wenn’t nich so weer, würr vandaag, twintig Johr later, ja wiss kien Hahn mehr nah hum kreihen. Un du weerst seeker Saulus van Tarsus bleeven un würrst immer noch achter Jesus sien Jüngers ansitten. Man wor wi nich mehr mitköönen, leeve Paulus, is dat Upstahn van de Dooden överhoopt. Dat kann’t doch gor nich geeven. Kiek doch um di to: Wenn wi starven, is dat Leven to Enn! Wichtig is doch, dat wi för uns Tied hier up de Eer dat Beste ruuthaaln. Wi willn uns dorbi an Jesus holln, an de Ort un Wies, wo he leevt hett. Dat hett wat. Obber mit dat anner, nee, mit so’n Spoekeree laat uns man leever tofree.

Paulus grippt disse Fraagen up. Nee, nee, seggt he, dat een geiht nich ohn dat anner! Wenn Christus upstahn is, denn stahnt ok de Dooden up. Dat een kann’n ohn dat anner nich denken. Worto harr Jesus sonst upstahn sullt, wenn nich as Teeken för uns, dat ok wi upstahn, dat de Dood dat ok över uns nich mehr to seggen hett. Wat harr Gott sien Doon anners för’n Sinn?

Wenn de Dooden nich upstahn, denn bruuken wi ok gor nich mehr nah’t Kark hengahn. Denn köönen de Predigerinnen un Predigers sük hör Woorden spooren. Wo köönen se de Lüüd denn wat van Hoopen un Totrauen vertelln, wenn de Dood an’t Enn doch dat letzte Woord hollt?

Wenn wi eenzig un alleen för dit Leven uns Hoopen up Christus setten doont, wenn wi nich mehr verwachen, as dat uns dat in disse Welt good geiht un wi gesund un munter blieven, denn sünd wi mehr to beduuern as all anner Minschen, seggt Paulus. Denn hebben wi uns Hart an’n Saak hungen, de’t nich weert is. Man – meent Paulus – dor bruuken wi uns ja eegens gor kien Gedanken över maaken. Dat steiht ja balkefast: „Christus is upstahn van de Dooden – as erste van all de, de stürven sünd.“

Genau dat, leeve Gemeen, fiern wi Ostern. Un dorum is Ostern dat wichtigste Fest van de Christen. Dat seggt ok Paulus. Bloot Ostern gifft de Antwoord, wor de Minschen nich ohn’ to köönen, de Antwoord up de Fraag nah de Dood, de so doodseeker up jede van uns tokummt. Jesus is van’d Dood upstahn, dat heet för uns: De Dood hett nicht mehr dat letzte Woord. Ok de Sinn van uns Leeven kann he nich mehr kött maaken. An Jesus hett Gott wiest, wat he mit uns all vör hett, wo he dat mit uns meent. Un dorum soelln wi nah Paulus sien Meenen Ostern twee Lieder singen: „Christ is van’n Dood upstahn“ toallererst, man denn ok: „Jesus leevt, mit hum leev ik!“

Ostern – dat wichtigste Karkenfest, also! Dat hebben wi nu leert. Man worum kummt dat trotzdem so voel weniger an bi de Lüüd as Wiehnachten? Worum hebben so voel Minschen dat mit Ostern so stuur?

Verstahn kann ik hör ja irgendwie, de Korinthers un ok de Lüüd vandaag. De Dood hett keen Macht mehr, worrt uns vertellt. Man dat, wat wi sehnt un höören, malt uns’n heel anner Bild: De Dood hett dat to seggen in uns Welt!

Wenn ik över’t Karkhoff gah, hebb ik dat för Oogen, wenn een Minschke doodskrank vör mi liggt, wenn ik de Zeitung upschlah of mi de Nahrichten in’t Fernsehen ankiek: Wo faak blifft dat, wor Minschen up hoopen, up’t Streck’: De jung Vader kummt mit sien Auto van’t Straat of un stuuv för’t Boom, de Mooder van dree löttje Kinner kriggt Krebs, een teinjohrig Wicht hett Leukämie, bi een Terroranschlag koomen up een Schlag 191 Minschen um’t Leven. De Dood kummt uns jede Dag tomoed. Nix is dor an to maaken; he is starker as wi all mit’nanner. Kien Wunner, dat Minschen dat mit Ostern stuur hebben. Kien Wunner, dat se nich so recht glööven köönen, wat hör dor in’t Kark vertellt worrt.
Up anner Kant weet doch ok elk un een, wor dat Ostern um geiht. Wi hebben de Geschicht al faak genug höört.

Dat gifft ja Lüüd, de sük’n Film immer weer ankieken of’n Book immer weer dörlesen doont. „Titanic“ – vertell’ mi annerletzens een Bekannten – ja, de harr se nu al fief Mal sehn. Fief mal de sülvig Film – för mi weer dat nix. Seeker, man kann sük denn viellicht över eenig Upnahmen un Dialogen dübbelt un dreefach freun, man kriggt de een of anner Kleenigkeit viellicht ok erst bi’t darde Mal mit. Man – mal ehrlich – de Spannung is doch weg. Dat Mitfeebern, of dat nu good utgeiht of neet, of de Mann de Frau an’t Enn kriggt, dat hebben wi doch al bi’t erst Mal hatt.

Mennigmal kummt mi dat so vör, as harr Ostern wat van so’n Film, de man nu al ’zig Mal sehn hett. Immer dat glieke, net as de ewige Wiederholungen in’t Kiekkist’. Dat moijste an de Passions- un Ostergeschicht is dat „Happy End“, hett irgendwenner mal een Konfirmandin bi mi in’t Unnerricht seggt. Man dit Happy End kennen s’ ja nu al all! Köönen wi de Minschen dat verdenken, dat se dat intüschen langwielig finnen un Ostern in’t Kark eenfach nix Neijes mehr verwachten?

As ik över uns Predigttext nahdenken dä, is mi infallen, wat mi een Kolleg för’n poor Week vertellt hett. He harr’n K unst–Utstellung besöcht un dor een Krüüzweg sehn. Een jung Frau harr de malt – mit kräftig Farben un Konturen, moij lebennig Biller. Jesus sien heele Liedensweg weer dorstellt: de Nacht in Gethsemane, Judas, de Jesus een Kuss opdrückt, wo Jesus an’t Krüüz nagelt un toletzt, wo he van’t Krüüz ofnohmen un in sien Graff leggt worrt. Man denn hüng dor man bloß een Rahm’, un - de was löss. Dat letzte Bild, dat fehl’. „Ostern noch in Arbeit!“ harr de Malerin mit‛n Filzstift op den Rahm’ schreeven.

Genau so is dat meent!, hebb ik glieks docht, genau dat will Paulus de Korinthers verkloorn: Dat Jesus an’t Krüüz stürven is, dat is nich dat End van sien Geschicht un sien Leven. He is de ierste Minsch, de upstahn is – un nu geiht dat immer noch wieter mit hum un mit uns. Gott is noch nich kloor mit dat, wat he Ostern bi Jesus anfungen hett. Gott hett Ostern immer noch in Arbeit.

Un wat bedütt dat nu för uns?
Ik bliev noch mal bi dat Bispill van de Film. Ostern – eenigen kieken sük dat an as’n Film. ’N gewaltigen Saak hett sük dor todraagen vör 2000 Johr. Interessant is dat ja. Un ’n moijen Föhrjohrsfest is Oostern ja ok. Obber so recht begeistern deit dat denn över kört oder lang nümms mehr.

Man – wenn man Paulus glööven will – is Ostern eben nich dat, wat sük vör 2000 Johr todraagen hett: Ostern hett mit mi to doon, dor geiht dat um uns.
Dat fangt Karfreedag an: Dor geiht dat um Jesus un dat he lieden un starven mutt, seeker. Man toallererst geiht dat um uns, um all dat, wat wi as Minschen so mitmaaken un ok um dat, wat an’n Enn ganz seeker up uns wacht.
Un so is dat mit Ostern ok: Hier löppt nich elke Johr de glieke Film of; nee, de Film kann noch gor nich loopen; de is noch gor nich kloor, de worrt net noch dreiht.
Wenn wi dor an glööven, dat Jesus van de Dooden upstahn is, denn seggen wi ok to glieke Tied „Ja“ to uns Tokunft un de Tokunft van uns Welt. Wi spoelen denn mit in de Osterfilm. Bloot dat Book, wor de Film nah dreiht worrt, dat is al schreeven. Dat hett Gott sülmst upsett’. Un nah sien Dreihplan steiht fast, dat dat up’n Happy End ruutloopen deit, dat an’t Enn dat Leven steiht. Dat düürn wi weeten, nechgliek in wekse Szene wi net steeken.

Wenn wi Ostern so ankieken, worrt kloor: An Ostern, dor geiht dat um Leven un Dood, um uns Leeven un Dood. Ostern wiest uns an, worrt langgeiht, leeve Gemeen: Richtung Leeven un nich Richtung Dood. Un so stuur dat mennigmal ok is, dat to begriepen: Dat worrt wohr, un dat hett al anfungen, wohr to worrn. Dat hett anfungen, as Jesus leevt hett up uns Eer. He hett Minschen heel maakt. He hett Minschen in’t Arm nohmen un hör’n neijen Weg wiest. He hett mit de tosammenwest, mit de annes nümms wat to doon hebben wull. Ji sünd Gott sien Kinner; hett he de Minschen wiest. He hett jo leev. Un wenn de annern jo ok noch so schlecht behanneln; dat entschedd nich doröver, well ji sünd. Mit Jesus hett Gott sien neije Welt anfungen, sük dörtosetten; un nu kann hör nümms mehr upholln. Gott hett Jesus recht geeven. Gott hett hum upwaakt van de Dooden.

Ostern is also’n Geschicht, de mit Jesus anfungen hett un bit vandaag noch nich to Enn vertellt is. An de Froolüüd un Mannlüüd, de an’t Oostermörgen de Oogen opengahnt, an Paulus un all de anner Apostels, schlutt sük’n langen Minschenkett an. Jede Geschicht tegen de Dood, jede Geschicht in Richtung up dat Leeven, is eegens’n Ostergeschicht: Un dor gifft dat voel van: Ik denk an een 75 johrig Frau ut uns’ Gemeen. Vör good een Johr hett se hör Mann verloren. All weer’t tomal anners. Ohn Sinn keem hör dat Leeven up eenmal vör. „Ik hebb mi foehlt as lebennig begraaven“, vertellt se. Man denn höört se van een ollerde Frau in’t Nahbersdörp, de ganz allennig is un sük sülmst nich helpen kann. Un se faat’ sük’n Hart un geiht hen. Se helpt, höört to, maakt Mood. Un nah’n poor Weeken maarkt se: Dat Leeven hett mi weer. Mi fallen noch mehr sükse Ostergeschichten in, Hör seeker ok: Geschichten, de wiesen, dat dat midden’t in uns Olldag Ostern worrn kann, tüschen Köken un Krankenstuuv, tüschen Rathuus un Gemeensaal.

All dat anner – de Ostereier un de Osterspazeergang - mögen dortohöörn. Un wenn een in’t Krüüzworträtsel nah een Föhrjohrsfest fraggt worrt mit 6 Buchstaben, denn düürt he dor getrost ok wieterhen „Ostern“ insetten. Man dat is all nich voel mehr as Eierschkill. Ankoomen deit dat up heel wat anners.

Ik hebb de Kabarettist Hanns Dieter Hüsch al immer geern höören un lesen muggt. Man wat ik nu van hum gewohr worrn bün, dat hett mi noch mehr för hum innohmen: He, de Krebs harr, hett seggt: „Wenn Christus nich upstahn weer, denn weer sien Grafft ok uns Grafft. Man he is upstahn un wi mit hum. Dat is de groode Sinn van uns Leven, dat wi uns weersehn in Christus un mit Christus. Ik glööv doran, dat de Dooden upstahn. Un van mien Jesus, dor laat ik nich van of“.

Amen

Un Gott sien Free, de wied över dat ruutgeiht, wat Minschen sük utdenken koenn’n, de sall jo Haart un jo Gedanken fastholln bi Jesus Christus. Amen.

Twee Osterlieder:
Christ is von’n Dood opstahn
(Singwies: Christ ist erstanden, EG 99)

Christ is von’n Dood opstahn,
all uns’ Noot is nu vergahn.
Dor laat uns all nu blied to ween,
von’n Dood opstahn is Gott sien Söhn.
Kyrieleis.
Weer he nich von’n Dood opstahn,
weer de Welt in Schand vergahn;
üm dat he weer opstahn is,
dankt wi den Vader Jesu Christ.
Kyrieleis.
Halleluja, Halleluja, Halleluja!
Dor laat uns all nu blied to ween,
von’n Dood opstahn is Gott sien Söhn.
Kyrieleis.

(Ut: „Dor kummt een Schipp“, Plattdüütsch Gesangbook, Hermannsburg 1992, Nr. 56)

Christus is opstahn
(Singwies: In dir ist Freude, EG 398)

1. Christus is opstahn, is ut sien Graff gahn, Dood, wo is dien Övermacht!
Felsen sünd sprungen, hell hett dat klungen, hell de Östersünn uns lacht.
Nu laat uns singen
un Dank tobringen,
den, de dor geven
trügg in dat Leven
Christus, den Heiland. Halleluja.
Nah all uns’ Bangen
un groot Verlangen,
nah düüster Sorgen
röppt uns de Morgen:
Christus is opstahn. Halleluja!

2. Bi soveel Gnaaden kann uns nich schaaden Düvel, Welt, Sünd oder Dood.
Gott kann’t woll wennen an all de Ennen, wo uns draapen mag de Noot.
Em recht to ehren,
laat Psalmen höören,
laat Lichter brennen,
den recht to kennen,
de uns vörtogahn. Halleluja.
Land, Meer un Water
dankt Gott, den Vader,
sien Söhn is König,
ümmer un ewig:
Christus is opstahn. Halleluja!

(Ut: „Dor kummt een Schipp“, Plattdüütsch Gesangbook, Hermannsburg 1992, Nr. 55)

Anita Christians-Albrecht
Beauftragte der hannoverschen Landeskirche für die Verkündigung in plattdeutscher Sprache
anita-juergen.albrecht@t-online.de