Plattdeutsche Predigt zum 1. Pfingsttag über das Sonntags-Evangelium Johannes 14, 23-27

Jesus sä to sien Jüngers:
De mi leew hett, de deit, wat ik segg.
Un mien Vader schall em leew hebben.
Un wie kaamt to em un bliewt bi em wahnen.
Man de mi nich leew hett, de deit nich, wat ik segg.
Un dat, wat ik segg un wat ji hört, kummt nich van mi,
dat kummt van mien Vader, de mi schickt hett.
Sowat heff ik jo nich seggt,
so langen as ik bi jo ween bünn.
Man de Tröster, de heilge Geist, de mien Vader jo tostüert
in mien Naam,
de schall ja allns liern
un jo denken laaten an allns, wat ik jo seggt heff.
Mien Freeden öwerlaat ik jo.
Mien Freeden geef ik jo.
Ik geef em nich so, as de Welt dat deit.
Jo Hart schall sik nich verfiern un nich bang ween.

To eerst much ik geern all, de disse Predigt lesen of hörn, van Harten begröten. Aarns begröten wi uns met "Gooden Dag." Nu segg ik "Goode Pingsten". Denn Pingsten is ‘n schönen un wichtigen Fierdag. Pingsten is dat Fest van eene Person, de hett veele Namens. Mehrstendeels heet disse Person bi uns "de heilge Geist". Man in de Bibel finnen sik ok noch annere Namens, grieksche Namens. Datt wi se good verstahn, möten wi uns nu een beten met de grieksche Spraak befaten. Weest nich bangen! Grieksch is nich so swohr, as dat utsütt. Ik segg ümmer: "De grieksche Spraak besteiht bloot ut Fremdwöör." In een Deel van dat Nie Testament, in de Breefen van Johannes, heet de heilge Geist "chrisma", dat meent "de Salv" of "dat Öl". Salv vruken wi, wenn wi krank of verwunndt sünd. De heilge Geist kann helpen, datt Minschen weer gesund warrn. Dorüm hebbt in öllere Johrhunnerten de Minschen ehr Krankenhüüs "Heilig-Geist-Hospital" nömt. "Chrisma", de Salv, dat hett wat to doon met "Christus", de salvt is; up hebräisch: "Messias".

In een annern Deel van dat Nie Testament, in dat Johannes-Evangelium, steiht för’n heilgen Geist dat Woord "parakletos". Luther hett dat met "Tröster" öwersett. Dat is ok nich verkehrt. Man mi dücht, Jesus wull met dit Woord woll noch mehr seggn as "Tröster" för de Lü, de trurig sünd. Un nu kumm ik noch mal up de Fremdwöör ut de grieksche Spraak torügg. "Para-kletos" – "para", dit Woord kennt wi ok: Paragraph, Parabel, Parasit. "Para" dat heet "bi". Un "kletos", dat hangt tosamen met "eklesia", dat sünd de, de rutropen sünd. Un "prakletos", dat is de, de du ropen kannst, datt he bi di kummt.

Dat is schön, jo, dat is wunnerbor, wenn wi seggn künnt: Ik hebb een Minschen, de ik ropen kann, wenn ik em bruken do, datt he bi mi kummt un mi helpen deit of mi een gooden Raad geven kann. Un wenn wi so een Minschen nich hebbt, denn schullen wi man all unsen Moot tohoop nehmen un eenen, de wi good kennt, frogen: "Ik bün alleen. Kannst du nich för mi een ‚Paraklet‘ ween, de ik ropen kann, wenn ik di bruuk?" Dat mutt jo nich so blieben, datt wi heel alleen sünd. So een "Paraklet" kunn ok een Pingstgeschenk för uns ween.

"Paraklet" – dit Woord is eegenlich to Huus in’n Gerichtssaal. Up Latiensch heet dat de "Advokat", de Bistand för een, de vör sien Richter steiht. De mehrsten van uns möten dat nich. Un doch künnt wi uns woll vörstelln, wo veel dat wert is, wenn een Angeklagten denn een gooden Advokaten hett.

Jesus hett siene Jüngers nich verspraken, datt se dat in ehr Leben ümmer good un bequem hebbt. Man he hett ehr toseggt, datt se ok in swore Tieden van Gott nich verlaaten sünd, ok nich vör Gericht. Nee, Jesus sä: "Wenn se jo nu bringen in ehr Syhagogen un vör de Böbersten un vör de Tyrannen, so makt jo keen Sörgen, wo of met wat ji jo verdefendeern schallt of wat ji seggn schallt, denn de heilge Geist schall jo in disse Stünnen liern, wat ji seggn schallt" (Lokas 12, 11 u. 12).

Dat weer nich bloot dormols so. In de Tieden van Adolf Hitler hett de Geheime Staatspolizei ok veel Minschen van wegen ehrn Christengloben vör Gericht brocht. Se hebbt nahdem vertellt, ehr weer dat dorbi genau so gahn, as Jesus dat seggt harr.

Nu laat mi noch een beten van den Apostel Paulus vertelln. Paulus harr ne besünnere Gaav, sik up de Minschen intostelln, de he vör sik harr. An de Lü in Ephesus, wa de groote Diana-Tempel weer, een van de Söben Weltwunner, schreev he wat öwer de Christengemeen as een Bauwark. Dat Fundament weern de Propheten, de Säulen de Aposten un Jesus de Ecksteen, de allns tohoop hollt. An de Lü van Kolossä, ne Philophenstadt, schreef he wat in philosophische Gedanken. An de Christen in Korinth, de Stadt van de Olympischen Speelen un dat Theater, schreef he wat van Sport un Schauspeelers. Un sien gröttsten Breef schreef ha nah Rom an de italienschen Christen. De Italieners weern heel klook in dat Rechtswesen. Wi künnt noch van Dag marken, denn sükse Wöör as "Prozeß", "Advokat", "Juristeree", "Jura", "Jurisprudenz", "Legalität" sünd Wöör ut de latiensche Spraak. In sien Römerbreef makt Paulus klor, wat passeert, wenn wi vör Gott stahn. Dor stahn wi, so schrifft Paulus, as een, de anklagt is un vör sien Richter steiht. Dor stahn wi nich as Engels. Dor künnt wi nich seggn: "Wat bün ik för een gooden un düchdigen Minschen!" Nee, dor kummt allns an’n Dag, wat wi verkehrt makt hebbt un wa wi schüllig worn sünd. Dor künnt wi denn nix anners mehr verwachten as een Ordeel, dat uns verdammen deit. "Dor sünd wi an’t Ennen met uns Latiensch." Man nu kummt Jesus Christus an unse Sied as uns‘ "Paraklet", as uns‘ "Advokat", de uns bisteiht, de för uns goodseggt un de de Streaf all an’t Krüüz afdragen hett. Dorüm verdammt Gott uns nich; nee, he begnadigt uns. So veel van Paulus.

Jesus seggt dor noch mehr van, wat de heilge Geist deit as bloot trösten un Rechtsbistand leisten. Jesus vertellt, de heilge Geist is ok een grooten Schoolmester. "De schall jo allns liern"; un dat nich bloot för de Jüngers, nee, ok för uns.

Met unsen Verstand liern wi dat, wat dat hier up de Welt gifft: Spraken, Mathematik, Physik, Technik un wat nich allns. Un dat mehrste van all dat künnt wi ok met uns‘ eegen Ogen sehn. Man dat gifft allerhand, dor helpen uns’Ogen nix un uns‘ Verstand ok nich. Dor helpt uns bloot een, dat is de heilge Geist.

Jesus weer een Wanderprediger in dat lütte Land Galilää. Nich mehr as dree Johr, veellicht bloot een Johr weer he ünnerwegens. Wi hebbt van em nix, wat he sülvst schreeven hett, nix ut siene Lebenstied, nix in Orginal-Handschrift. Un doch gifft dat Millionen van Minschen, de dissen Jesus "leew hebben un doon, wat he seggt", as dat in unsen Bibeltext heet – un dat bold twedusend Johr lang un öwerall up de Welt; Minschen, de sik in sien Naam versammeln, de to em beden, de to siene Ehrn singen un Musik maken. Wo kummt dat tostannen? Uns Verstand kann uns dat nich verklorn. Dat is een Wark van den heilgen Geist.

Wi künnt Gott nich sehn. Mennigmol geiht dat up de Welt so grulig to – as nu in Jugoslawien – datt dat ütsütt, as wenn Gott all langen dood weer. Wi seggn: "Gott het de Welt makt." Un neeschierige Lü frogen denn wieter: "Un keen hett Gott makt?" Keen Minsch hett dor ne Antwoord up. Un doch gifft dat Millionen van Minschen, de sik un ehr Leben in Gott siene Hannen geben un de heel fast up em vertroen. Wo kummt dat tostannen? Nich dör’n Verstand, nich dör Kieken met uns‘ eegen Ogen, man alleen dör den heilgen Geist.

Wi sünd arm, wenn dat för uns nix anners gifft as dat, wat wi begriepen un bekieken künnt. Wi sünd riek, wenn wi veel van dat in uns hebbt, wat de heilge Geist uns liern deit.

"De heilge Geist schall jo allns liern," hett Jesus to siene Jüngers seggt. Pingsten is een fröhlichen Fierdag. Un wenn dat so is, denn is dat woll nich verboden, datt ik to dissen Bibelvers noch ne lustige Geschicht vertelln do. In Hillesheim gifft dat een old Gymnasium, dat "Gymnasium Josehinum." Dat hett ne schöne Geebelwand ut de Barock-Tied, de is met allerhand Figurn un Schnörkels utstaffeert. Baben keem ut de Wand een Knüppel rut, un dor hung ne Duuw an as dat Symbol van’n heilgen Geist. Dor ünner stunn in de latiensche Spraak uns‘ Bibelwoord: "Ille vos omnia docebit" – "Disse schall jo allns liern." In’n letzten Krieg is Hillesheim dör Fliegerbommen förchterlich toricht worn. De mehrsten Hüüs sünd nich stahnbleeben. Man de schöne Geebelwand van dat Gymnasium hett dat öwerleevt. Bloot de Duuw is bi dat Knalln un Explodeern van de Bommen rünnerkamen un verswunnen. Denn weer dor bloot noch de Knüppel, un dor ünner de Wöör: ""Disse schall jo allns liern." Nu is dor bloot noch de Bibelvers. De Duuw is weg, un de Knüppel is ok nich mehr dor.

Un nu Spooß bisiet! Laat uns doch in uns‘ Hart ne Döör upmaken ör den heilgen Geist. Laat uns Jesus leew hebben un geern doon, wat he seggt; denn hebbt wi, wat ik to’n Anfang seggt hebb: "Goode Pingsten."

Amen

Pastor Dr. Ernst Arfken
MTS-Str. 4
18556 Altenkirchen
Tel.: 038391 . 12326