Göttinger Predigten im Internet
hg. von U. Nembach

Spenden Sie dem Förderverein Göttinger Predigten im Internet e.V.
für die Fortführung seiner Arbeit!

Heiligobend, 24. Dezember 2005
Plattdüütsch Predigt över Jes. 9, 1-6, Anita Christians-Albrecht
(-> zu den aktuellen Predigten / www.predigten.uni-goettingen.de)


Gott, de immer dor west het un dorweesen will för alle Tieden, de mag ok nu ganz dicht bi uns wesen un uns sien Free schenken. Amen.

Mennig Drööm worrt wohr vannabend, leeve Gemeen, nich bloot för de Kinner. Ik denk an de coole Handy, de een viellicht kriggt of an de neije Computer, de unner’t Wiehnachtsboom steiht. Ik meen obber ok noch wat anners: Dor roeppt viellicht een an, van de ik al lang nix mehr höört hebb. Of dor kummt dat een of anner weer in’t Lot: Man verdraggt sük, man proot’t weer mit een, mit de man al siet Ewigkeiten kien Woort mehr wesselt hett. Dor geiht dat viellicht würelk mal friedlich to in’t Familie, wiel jeder sük vörsücht un uppasst, wat he seggt.

Wi doont dor voel vör, dat uns Drööm wohr worrt. Wi hebben dor voel för doon in de letzte Weeken: Hebben dat Huus schmückt, hebben uns Gedanken maakt, uns dör de vulle Koophuusen schuven laaten, Geschenken köfft, Kookjes backt, Strohsteerns bastelt, moije Korten verstüürt, de richtige Wiehnachtsboom utsoecht un wat feins to eeten inköfft. Un faaktieden glückt dat ja ok: För’n löttje Oogenblick, för’n poor Stünnen of Daagen kummt uns dat vör, as wenn de Welt in Ördnung is, as wenn dat so wat as Free gifft, as wenn dat warm un frünnelk is um uns to un ganz lecht.

Is dat ja ok. De „düütsche Illuminationswohnsinn“ hett dat mal een in’t Blatt nöömt: Lüchterketten up de Balkons un in de Fensters un över de Straaten, Kersen un Wiehnachtsboomen, överall Lücht. Dat höört dor eenfach mit to in disse Daagen; un wenn wi uns vörstellen, dat würr uns Wiehnachten so gahn as de Minschen in’t Münsterland dat an’n ersten Advent gahn is, denn löppt uns’n kollen Schuurr över’t Leven. Wenn de Stroom utfallt, worrn wi angst un bang. To voel hangt dor in uns moderne Welt van of.

Hell un warm un frünnelk un friedlich – so willn wi dat Wiehnachten hebben.

Un wenn’t denn doch anners kummt? Wenn nah de Sektkorken de Döören knallen un Tant Frieda un Opa Hans hör Kabbellee ok vandaag nich laaten köönen? Wenn ut de strahlend Kinneroogen tomal Traanen koomen? Wenn wi de Biller van Nood un Dood un Hunger un Katastrophen, de wi in de letzte Daagen in’t Fernsehen sehn hebben, nich to’t Kopp ut kriegen? Wenn wi besünners düdelk marken, wat in uns Leven nich up Stääd is, wenn wi trüürig sünd of krank of uns Sörgen maaken um irgendwell oder irgendwat un gor kien rechte Wiehnachtsstimmung upkoomen will?

Wat denn? Bedreegen wi uns nich sülst bi Goes un Glühwien nah dat Motto: „Buuten blank, binnen krank! Vörn bunt, achtern Strunt!“? Dat een, de krank is, weer beter worrt oder dat’n Minschke, de man verloorn hett, weer tegen een sitt, dat kann di so licht kieneen unner’t Wiehnachtsboom leggen.

Wat good, denk ik mennigmal un besünners in disse Wiehnachtsdaagen, dat uns Bibel kien Heele-Welt-Book is. Se weet, wo Minschen dat geiht, se weet, wo düüster dat mennigmal in uns Welt utsücht, wo kolt se is un wo wohnsinnig.

Uns Predigtext för vannabend vertellt uns van een Volk, dat in’t Düüstern rumtappt, van Minschen, över de de Dood sien düüster Schadden schmitt. He steiht bi Jesaja in’t 9. Kapitel:

Predigttext: Ut dat Prophetenbook Jesaja 9, 1-6
aus: Anita Christians-Albrecht (Hg.): Plattdüütsch Lektionar. Burgdorf 2004. Übersetzung nach Hajo Müller.

1 Dat Volk, dat in’t Düüstern stappt, sücht’n groot Lücht;
un wor de Dood sien düüster Schaar * smitt, over de word dat lecht.
2 Du maakst, dat se hochspringen un juchheien un sik bannig freien.
Dat geiht d’r bilangs as in de Sichtertied**
un is’n Freid, as wenn d’r groot wat deelt word.
3 Wor kummt dat her?
De swoore Dracht, dat Holt up hör Schullers,
den Stock van hör Drievers hest du stückenbrooken jüst so as an den Midiansdag.
4 De Steevels, de’t all daaltrampeln, un de heel Kriegskleedaasch,
vullsmeert mit Blood – weg d’rmit in’t Füür!
5 Dar is’n Kind upstahn, een Soehn is us geven,
de hett nu dat Seggen, all Macht liggt up sien Schullers.
Un dat is sien Naam:
de-wunnerbor-Rat-weet, de-all-de-Macht-hett,
för-ewig-Vader, för-alltied-Free.
6 He regeert mit Kracht un brengt Free,
de noit uphöört up de Throon van David un in sien Riek;
he brengt dar Hollfast un Stoen in,
he deit recht, un he sett’ dat Recht.
Dat güllt nu un duuert all de Daag.
Dat kummt wiss so ut, dar is achter her de Herr Zebaot.

(* „Schaar“ = „Schadden“ ** „Sichtertied“ = „Aarnt“ )

Bold dreeduusend Johr sünd disse Woorden old un doch prooten se uns ut’t Hart. In’t Düüstern rumwannern, dor kennen ok wi wat van; de Dood sien düüster Schaar – dor hebben wi dat al faak genug mit to doon hat.

De Stimmung in d’ düütsche Wirtschaft is beter worrn, steiht in’t Blatt. Man liekers sehnt voel Minschen in uns Land ehrder schwart. Well weet, wat noch all up uns daalkummt? Disse Fraag kannst in hör Oogen lesen. Dor is mennigeen, de sük Sörgen maaken mutt um sien Arbeitsstääd of hum al lang verlooren hett. Dor is mennigeen, de Angst hett för Terror un Gewalt. De meesten hebben mehr Fraagen as Antwoorden. Un de een of anner van Jo is viellicht ja ok jüst dorum vandaag in’t Kark koomen: Um för een Stünn all dat Düüster to vergeeten: Pien, Sörgen, all dat, wat Hör dat Hart swoor maakt.

„Dat Volk, dat in’t Düüstern stappt, ...“ - Nee, lichter harrn de Minschen dat seeker nich to Jesaja sien Tieden. Wat Düüsternis is, dor wussen ok se ganz wiss wat van. Suldatenstevels un blootversmeerte Kriegskledaasch, de harrn se faak genug vör Oogen. För dat Volk Israel stunn de Krieg vör’t Huusdöör. Se satten d’r maal tüschen domals: De Weltmacht Assyrien harr all Nahbers al unnerkreegen un wies ok hör nu de Fuust. Lang würr dat nich mehr düürn, een Utweg weer nargens to sehn. De Minschen hebben keen Mood mehr un glööven nich, dat’t noch weer beter worrt. Ok se wünschen sük een, de hör Welt weer hell maakt, de Free brengt un all dat düüster Drieven een Enn sett’t.

Un wat deit Jesaja? He blaast van’n hoogen Toorn. Wat he dor luuthals utroeppt, klingt wunnerwat: Dat blifft nich düüster, seggt he de Minschen to. Dor kummt een, de uns de swoore Lasten ofnimmt, de de Stocken van de Drievers köttbreckt un de Suldatensteevels verbrannt. Dor kummt een, de dat lecht maaken deit in de Welt un Free brengt. Een Kind worrt geboren, seggt Jesaja, un wat dat för een is, vertelln uns sien feine Naams: „De-wunnerbor-Rat-weet, de-all-de-Macht-hett, för-ewig-Vader, för-alltied-Free“. Een, de’n ganz annern Weg geiht un noch Rat weet, wor nix mehr to maaken is; een, de sien Leevde nooit uphollt; een, de för Free sörgt un Antwoorden weet up all uns Fraagen.

Klingt wunnerbor, wat Jesaja dor anseggt, man wohr wurr dat domals nich. Dat löttje Israel kann sük tegen dat groode Assyrien nich dörsetten, swoore Tieden koomen up de Minschen to, upletzt worrn de meesten van hör sogor verschleept un in’t Frömde brocht.

Un doch sünd disse freche Woorden van Jesaja so inslahn, dat se upschreen un wiedergeven wurrn un bit vandag in uns Bibel stahnt. Mit mennigeen sünd se dör stuure Stünnen gahn. De Minschen leeten sük disse moije Biller nich mehr wegnehmen. Se leeten sük dat nich mehr utprooten, dat Gott dat allns to’n gooden Enn brengen deit.

730 Johr later kummt in Bethlehem een Kind to Welt. Armselig un schofel geiht dat dor to. Un doch is disse Jung van Anfang an wat Besünners. Engels seggen hum an, een Steern wiest de Weg nah hum hen, un as he groot worrt, markt man dat heel genau: Dat, wat he seggt un deit, ännert de Welt. Minschen, de dat mit hum to doon kriegen, worrn heel an Lief un Seel, se maaken hör Hart un hör Knippke open un fangen an to deelen, se sehnt weer’n Weg un weeten ganz wiss, dat Gott wat för hör över hett. Nu koomen eenigen de Woorden van de oole Jesaja weer in’t Sinn un se weeten dat tomal ganz genau: Gott hett endlich wohr maakt, wat he toseggt harr, he hett sien Minschen nich vergeeten: Gott hett Jesus in disse Welt stüürt. Dat Lücht, wat Jesaja anseggt hett, kriggt Hannen un Footen.

All Johr weer, leeve Gemeen, höören un singen wi dat van Neijen, dat disse Jesus in uns Welt koomen un dat dat mit hum heller worrn is, dat wohr worrn is, wat Jesaja de Minschen in Utsicht stellt hett.

Man wat nu?

Disse Jesus mag ja’n grooden un besünnern Mann west wesen, seggen voel, man de Retter van de Welt, up de wi all wachten, weer he seeker nich. Kiekt jo doch um: An voel Mantels un Stevels kleevt immer noch Bloot, de Löttjen worrn ok vandaag noch van de Grooten daaldrückt, de Welt is keen Spierke beter worrn.

Ja, leeve Lüüd, dor lieden wi unner, besünners in de Wiehnachtstied, dat uns Welt noch immer so is, as se is. Dorum mutten wi jede Johr um Wiehnachten rum ok weer heel genau henkieken. Denn worrn wi nämlich eens wies: Gott kummt ganz anners in disse Welt, as wi dat verwachten sünd. Nich as een, de mit Macht gründlich uprüümt, de ungerechte Herren bi d’ Siet schufft, de Soldaten de Gewehren ut’t Hand sleit un mit Karamba un Karacho allns anners un beter maakt. Nee, Gott geiht’n annern Weg. Dör Leevde un Gedüür will he de Welt anners maaken, un dat is domals al för Maria stuur to verstahn west. „Dien Kind kummt mal heel grood ruut, dat worrt’n heel besünner Minschke“, is hör seggt worrn, as se mit Jesus in anner Umständen weer. Man statt in’n weeken Weekenbedd findt se sük nu weer in’n armseligen Verhau. De Wind feegt dör de Ritzen, se mutt klöömen un is bang. Un de eenzigen, de överhoopt Notiz van hör nehmen, sünd Lüüd, de gor nix to melden hebben.

Un doch hett Maria wusst, dat dat all so wesen mutt, dat Gott besünners denn dicht bi is, wenn dat düüster worrt, wenn’t all anners kummt, as wi uns dat so denken. De groode Gott, för de wi as Minschen eegens bloot bang wesen köönen, wiel wi nooit so sünd, as he uns hebben will, disse groode Gott kummt bi uns un worrt een van uns. He kummt as Kind in disse Welt. He wiest uns, dat he uns niemols allennig lett.

Hell worrt dat erst, wenn wi uns nix mehr vörmaaken, wenn wi henkieken un begriepen, wo dat um uns steiht. Dat wiest mi Jesaja, dat wiest mit de Wiehnachtsgeschicht ut de Bibel un dat seggt mi ok een löttje Vertellsel ut uns Daagen, de Geschicht van de löttje Jonathan:

Mit de Harders , vertellt disse Geschicht, keem ok Jonathan in Bethlehems Stall. So um un bi acht Johr was he old. He keek dat Jesuskind an, un dat Jesuskind keek hum an. Un Jonathan fung an to roaren. ‚Worum weenst du?’, froog Jesus. ‚Wiel ik di nix mitbrocht hebb!’, meen Jonathan. ‚Du kannst mi trotzdem wat geven’, anter Jesus. Dor wurr Jonathan rot för Freud un reep: ‚Ik will Di dat Moijste geven, wat ik hebb!’ ‚Dree Saaken will ik van di hebben’, sä Jesus. „Ja’, meen de löttje Jung. ‚Mien Mantel, mien elektrisch Isenbahn un dat feine Book mit de moije Biller, dat is dat Beste, wat ik hebb.’ ‚Nee’, anter Jesus, ‚dat all bruuk ik nich. Dorto bün ik nich koomen in disse Welt. Nee, schenk mi dien letzte Mathearbeit.’ Jesus sä dat ganz sacht, dat nüms anners dat höören kunn. Man Jonathan verfehr sük doch gewaltig. ‚Jesus’, wisper he un keem ganz dicht an de Krüpp ran, ‚dor steiht „ungenügend“ unner.’ ‚Genau, dorum will ik hör ja hebben. Du sallt mi allns brengen, wor in dien Leben „ungenügend“ unner steiht. Ik will di helpen, dat du dor mit kloor worrst.

Man nu will ik noch’n tweeden Geschenk van di’, sä Jesus. ‚Dien Melkbeeker!’ ‚Man de hebb ik doch vermörgens kött maakt’, verschruck Jonathan sük weer. ‚Dat is recht, obber breng mi man driest ok dat, wat du in dien Leben kött maakt hest. Ik will dat weer heel maaken.

Un nu dat darde, wat ik geern van di hebben will. Breng mi doch de Antwoord, de du dien Mooder vermörgens geben hest.’ ‚As se mi froog, wo de Beeker kött gahn weer?’ ‚Ja!’ Do legg Jonathan sien Kopp an de Kant van de Krüff un fung bitterlich an to roaren: ‚Ik, ik hebb hör seggt, de Beeker weer runnerfallen, man in Wirklichkeit hebb ik hum mit düll Kopp up d’ Grund schmeeten.’ ‚Ja’, sä Jesus, ‚breng mi all dien Leegeree, all dien Dülligkeit, all dat, wat du nich recht maakt hest, ik will di dat nahsehn. Ik will di dor free van maaken un di so annehmen, as du büst. Wullt du didat van mi schenken laaten?’ Un Jonathan wuss nich mehr, wat he seggen sull. Sien Hart was full van Freud un Free.

Minschen lengen nah Hülp un Free, nah’n gooden un gerechten Welt, nah een, de hör in’t Arm nimmt un seggt: „Is all good!“ Dat is to Jesaja sien Tieden so west un dat is bit vandaag so bleven. Wiehnachten lett uns marken, wat uns fehlt. Man Wiehnachten wiest uns ok, wor uns Sehnen stillt worrn kann: Gott sülst hett sük up’t Padd maakt nah uns hen. Jeder enkelde van uns, liggt hum an’t Hart.

„Maak dat man driest so as Gott:“, hebb ik annerletztens up een Wiehnachtskort leest, „Worr Minschke!“ Dor hett een begreepen, wor dat Wiehnachten um geiht, hebb ik docht un mi noch mal een Vers van een plattdüütsch Adventsleed ankeeken, wor dat heet:

„Wenn ji nu froogt: Wor blifft de Herr? '
Wi brukkt em gau hier op de Eer!
Bedenkt, dat sied tweedusend Johrn
de Christenminschen op em luu’rn.
Fangt an! Ji weet jo, wat he meent .
He will, dat wi den Freden deent,
dat wi vun den Advent
al hier een Vörschmack findt.“
(Text von Pastor i.R. Cord Denker, Bargteheide)

Amen

Pastorin Anita Christians-Albrecht,
Beauftragte der Landeskirche Hannovers für die Verkündigung in plattdeutscher Sprache,
Rhedener Straße 25,
31303 Burgdorf,
Tel.: 05136 / 89 22 87;
e-mail: anita-juergen.albrecht@t-online.de

 


(zurück zum Seitenanfang)